Altlarında Yer uzanıyordu.

Hamilton'ın bugüne dek gördüğü en güzel Yer manzarasıydı bu. Birçok yönüyle beklentilerine tam bir karşılık veriyordu. Daireseldi ve bir küre olduğu çok açıktı. Kasvetli ama etkileyici bir cisim olarak ortamda sessizce asılı duruyordu.

Özellikle de tek ve eşsiz olduğu için etkileyiciydi. Hamilton görünürde başka hiçbir gezegenin olmadığını irkilerek fark etti. Gözlerini endişeyle kıstı, çevresine bakındı, neler görebildiğini tedricen ve çekingenlikle çıkarmaya çalıştı.

Dünya gök kubbede yalnızdı. Alevler içindeki küçücük bir başka küre, hareketsiz ve dev bir kütlenin çevresinde uçuşan pervane gibi Yer'in çevresinde daireler çiziyordu. Bunun Güneş olduğunu kederli bir heyecanla kavradı. Ufacıktı. Ve hareket ediyordu.

Si muove. Ama Arz değil! Si muove Güneş!

Şansına, o parıldayan ve yanan fosforlu parçacık güçlü Arz'ın öte yanındaydı. Yavaş yavaş hareket ediyordu; bir tam devir süresi yirmi dört saatti. Bu yanda ise daha da küçük, neredeyse fark edilemeyen bir zerrecik vardı. Zar zor hareket eden, önemsiz ve gözden çıkarılabilir bir çürük madde topağı. Ay, çok uzakta değildi; şemsiye onları neredeyse uzanıp dokunabilecekleri kadar yakına taşımıştı. Topak, gri bulanıklığın içinde gözden yitip gidinceye dek inanamadan ardından baktı. Madem öyle, bilim hata mı yapıyordu? Bütün evren modeli büyük bir yanlışlık mıydı? Copernicus'un o müthiş ve ezici güneş merkezli evren modeli tümden geçersiz miydi?

Karşısındaki model dev ve durağan Yer'in tek olduğu ilkel ye çağdışı geosentrik evrendi. Şimdi Mars ve Venüs'ü seçebilmeye başlamıştı, o denli önemsiz zerreciklerdi ki yok sayılsalar da olurdu. Ve yıldızlar. Onlar da inanılmaz ölçüde ufaktılar... Önemsiz bir örtü gibi. Kafasındaki kozmolojinin bütün dokusu bir an içinde gülünç bir yıkıntı halinde çöküvermişti.

Ama bütün bunlar sadece burası için geçerliydi. Burası Ptolemaios'un ilkel evreniydi; O'nun evreni değil. Küçücük güneş, ufak ufak yıldızlar, kocaman şişko Yer küresi, tam orta yerde şişmiş ve kabarmış. Bunlar burada doğruydu evrenin gidişi bu şekildeydi. Ama bunlar kendi evreni için hiçbir şey ifade etmiyordu... Tanrıya şükür!